Eten

Het is herhaalde malen voorbij gekomen, maar Denen houden van eten. Elk moment van de dag. Het zijn eigenlijk een soort Hobbits op dat vlak. Iedereen die Lord of the Rings, deel 1, heeft gezien, herinnert zich ongetwijfeld de verbijsterde Pippin die alleen ontbijt krijgt en geen tweede onbijt, elf-uurtje, lunch, etcetera. Alex vertelde al hoeveel eetmomenten er in de klas zijn. Drie a vier keer eten en dat voor 14.00 uur. Want dan gaat de school uit. Op de opvang wordt dan het resterende eten uit de trommel genuttigd. Als ze daar niet nog weer wat zelfbaksels produceren als tijdverdrijf.

Maar in het ziekenhuis gaat het dus net zo. Afdelingen hebben hier een menukaart staan. Ontbijt rond acht uur. Brood met divers beleg plus yoghurt of pap. Daarna is het afzien tot een uur of half elf. Dan komt de koffie met een schaaltje koek (een schaaltje per patient, welteverstaan). Tegen de tijd dat dat verteerd is, is het tijd voor middageten. Doorgaans drie a vier stukken smørrebrød of iets warms. Zo rond een uur of half vier is het dan tijd voor opnieuw een kopje koffie met iets er bij plus nog wat fruit. Dan wordt tussen zes en zeven een driegangen diner van soep, hoofdgerecht en dessert aangeboden. En tot slot, zo rond negenen nog een late night snack.

*Burps*

En goedkoop rottig ziekenhuisvoer is het dus absoluut niet. Ik loop watertandend langs de uitgestalde smørrebrød. De soep ruikt heerlijk, de diverse borden avondeten zien er royaal uit. En het kost me moeite niet een zooi koek of chocolaatjes mee te snaaien als de zusters niet kijken… Maar goed, de zusters hebben dan weer hele andere verleidingen. Elke dag wordt er op een van de vele afdelingen wel iets gevierd. En dan is er taart. Of koek. Of witbrood met boter. Het is vanzelfsprekend dat ook een passerende portør iets krijgt aangeboden. En ik zwijg verder over de schalen snoepgoed die op de bureaus verschijnen als de avondwacht in gaat. Het mag een wonder heten dat ik in de afgelopen twee maanden ben afgevallen, in plaats van aangekomen…

De eerste weken keek ik ook met verbazing naar wat mijn collega’s verstouwden tijdens het werk. Ik weet niet of Albert Heijn nog die kleine appeltaartjes verkoopt. Die in vieren gesneden net een aardig stukje bij de koffie waren. Nou, de in de kantine geserveerde onsdagsnegle (een grote variant op de kanelsnegle, waar een eerder blog over ging) wordt hier als eenpersoons hapje bij de koffie genuttigd. En qua lunch… Grote hoeveelheden brood, roggebrood, pasta, rijst. Ik zie collega’s een blikje tonijn over twee roggebroodjes verdelen en er dan een fles remoulade over leegknijpen. En daar zit ik dan. Met mijn vijf sneden brood en een notenreep voor bij de koffie.

Nouja, die notenreep maakt dan wel af en toe plaats voor een groot stuk bakwerk uit de kantine.  Of ik snij een stuk taart van Deens formaat. Want een ronde meehelpen met de verpleging op de intensieve afdelingen, daar moet je wel even een goed bodempje voor leggen. Maar ik merk wel dat ik een actieve baan heb. Ik eet tegenwoordig tegen de klippen op. En ik kom geen gram aan. Ik moet weer even een nieuwe balans vinden.

Waar ik overigens ook een nieuwe balans in moet vinden, zijn mijn pauzes. Ik heb al van verschillende collega’s gehoord dat ik wel wat rustiger aan mag doen. In het mortuarium sloeg collega T. een arm om mijn schouder en zei “Eelco, neem je wel genoeg pauze? Ik zie jou alleen maar werken. Wat vaker een kop koffie in de centrale mag best." Maar ja, als je gewend bent dat je koffie aan je bureau drinkt en je eigenlijk alleen middagpauze hebt, dan is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Ik hou het er maar op dat mijn Nederlandse mentaliteit van doorbikkelen flink moet wennen aan de Deense mentaliteit van “neem ook wat tijd voor jezelf…”

Al wordt daar ook een tikje in overdreven. Toen ik net begon, werd er al gezegd dat sommige oudere portørs zo hun plekjes hadden om even off radar te zijn. Ik heb al enkele van die plekken gevonden. Van de afvalcentrale tot het kantoor in het mortuarium. Benieuwd wat voor leuke plekjes ik nog meer weet te ontdekken…

Twee maanden portør

En ondertussen heb ik er dus twee maanden als portør op zitten. En reeds nu begin ik er als en portør uit te zien. Nonchalant open jasje, baardgroei, slenterende tred, bereid tot wat voor kletspraatje dan ook met wie dan ook en gewapend tegen al te bijdehandte verpleegsters. Nu alleen nog een tatoeage. En het is nog steeds leuk werk. Het is maar goed dat ik kinderen heb en dat ik gewend ben aan een brede variëteit aan soorten ontlasting. En niet alleen in bevuilde bedden…

 Tijdens mijn laatste vuilnisdienst bleek een gele zak, bestemd voor onder andere operatieafval, te lekken. De vloeistof deed qua kleur denken aan wat Alex’ produceerde als hij zich weer eens laveloos aan de moedermelk had gedronken. De geur was echter die van onversneden gal. En terwijl mijn kinderloze collega walgend probeerde de boel met zijn voeten op te dweilen, ging ik gewoon door de knieen om de boel even handmatig op te deppen. Been there, smelled that, got the t-shirt, zal ik maar zeggen.

Het grootste deel van mijn werk bestaat uit direct contact met patiënten. Uiteraard stel ik me zeer professioneel op. Maar als ik dan een meisje van halverwege de twintig ophaal van de Eerste Hulp en ik in de behandelkamer een eendenbek en twee stijgbeugels zie liggen…. Dan moet ik me toch even inhouden om niet de deur te sluiten, het licht uit te doen en met een galmende Satanische lach, klepperend met de eendenbek, op haar af te schuifelen. En de aandrang om als Igor gebocheld en wel de traumaruimte binnen te schuifelen (yesssss, massster….), levert vermoedelijk behalve het reeds aanwezige lichamelijke trauma, alleen maar psychisch trauma op.

Twee dingen zijn echter echt leuk om te doen. Al klinkt dat wel wat raar. Want het ene is overledenen naar het mortuarium rijden, het andere is bedlegerige patiënten in en uit rolstoelen helpen of ze draaien en keren in bed, zodat de verpleegster het bed of de persoon kan verschonen.

Bedlegerige patiënten, al dan niet in coma, worden met zeer veel zorg onder handen genomen. Gedraaid, gekeerd, recht gelegd. En elke aanraking wordt van te voren duidelijk gecommuniceerd zodat de patient weet wat er gaat gebeuren. Al met al dus vrij intensief werk. Mijn voorstel om de patient wat meer aan te sporen tot het zelf gebruiken van zijn spieren, middels het gebruik van een schrikstok of een ouderwetsche Pruisische rijzweep (zie je wel, als je maar wil dan kun je best! *klats*!) haalde het helaas niet.

Het is heel ontnuchterend om te zien hoe snel spieren verdwijnen. Bij patient R, die al weken op de intensieve afdeling R ligt en die ik zeer regelmatig in en uit een rolstoel help, zijn de beenspieren in de loop van een paar weken vrijwel verdwenen. Toen ik hem voor het eerst hielp, kon hij nog heel trots zelfstandig staan. Nu is op de rand van het bed zitten al een enorme prestatie voor hem. Maar elke keer dat ik hem zie en hem zelfstandig iets kan laten doen, laat ik uiteraard mijn enthousiasme duidelijk horen.
Ook de zwaarlijvige patiente H., die in eerste instantie altijd nurks in bed lag en nooit zin had om overeind te komen, kon een grote glimlach niet onderdrukken toen ze voor het eerst weer zelfstandig op de rand van haar bed kon zitten. Dat zijn hele leuke dingen om mee te maken. Het is ook heel opvallend dat vrouwen doorgaans een stuk meer doorzettingsvermogen hebben dan mannen. Op elke leeftijd. Vrouwelijke patiënten zijn doorgaans zondermeer bereid net even wat extra inzit te tonen. Terwijl de mannelijke patiënten toch veel kwijnender over komen. Alsof ze het eigenlijk al opgegeven hebben. Ik heb meerdere mannelijke patiënten, die ik met een plafondlift van bed naar rolstoel heb verplaatst, het zelfde grapje zien/horen maken: leg die strop maar om mijn nek. Dan ben ik er maar van af… Het wordt gezegd met een glimlach, maar de ogen zeggen wat anders…

Het ziekenhuis heeft twee zogenaamde zes-uurkamers. Een kamer waar overleden patiënten heen gereden worden voor ze naar het mortuarium gaan. En elke patient die daar komt te liggen, krijgt een alarmsnoer in zijn hand. Want stel je toch eens voor dat hij wakker wordt. Het is nog nooit gebeurd, maar je moet het niet in je hoofd halen het snoer te vergeten. Het hoort. Het is traditie. En we weten allemaal hoe erg Denen van tradities houden…
Ik kreeg vorige week het verzoek een overleden patient naar de zes-uurkamer te brengen. De nabestaanden wilden daar graag bij zijn. Dat kan, want naast de zes-uurskamer is een kleine afscheidsruimte waar nabestaanden nog even in rust afscheid kunnen nemen. Terwijl ik buiten stond te wachten, vroeg ik een collega hoe men nu condoleert in het Deens. Hij vertelde dat hij dat als portør nooit doet. Niet meer sinds hij een aantal nabestaanden opving die naar hun overleden vader kwamen kijken. Hij zei iets in de trant van ‘het spijt me dat uw vader is overleden…’ waarop een der nabestaanden zei: ‘Dat hoeft niet hoor, we zijn blij dat hij dood is…’ Dus dan maar volstrekte neutraliteit.

Eerder bracht ik een overleden persoon (hier een ‘mors’ genoemd) naar het mortuarium. Doorgaans liggen ze nog in het ziekenhuisbed waarin ze overleden zijn. Als de overledene dan de koeling in gaat, wordt hij in het laken gewikkeld waar hij op ligt. Ik doe dat altijd erg netjes, zodat het eindresultaat een beetje op een mummie lijkt. Dat valt blijkbaar op, want collega T. stond naar mijn eindresultaat te kijken en complimenteerde mij er mee. Blijkbaar slaan anderen gewoon het laken snel even over iemand heen en klaar. Voor mij een kwestie van respect.

Nouja, weer even genoeg voor deze keer. Binnenkort weer een nieuw verhaaltje!