Geurtjes

Werken in een ziekenhuis betekent behalve een zeer divers palet aan mensen en persoonlijkheden, ook een fraai en zeer divers geurenpalet. Van hemels tot hels en alles wat er tussen in ligt. Ik zal proberen eens wat geurtjes te beschrijven, maar eigenlijk moet je het zelf ruiken om te beseffen waar ik over praat.

Poep

Ik heb twee kinderen. En daardoor een ruime ervaring met poep in alle soorten en maten. Van de uitermate gecomprimeerde keutels die de zeer fijn afgestemde stofwisseling van Yelena opleverde, tot de vloeibare substantie die Alex onder luid intern gegorgel liet stromen als hij zich weer laveloos had gedronken aan de moedermelk.
Een ziekenhuis, en dan met name de intensive care, biedt een zo mogelijk nog breder spectrum. Vooral dankzij de sondevoeding die de patiënten krijgen. De geur die dat oplevert is uniek zal ik maar zeggen. Adembenemend. Maar ook ontlasting die vooral uit bloed bestaat heeft zijn typische zoetige, soms metalige geur. Of wat er aan ontlasting in een stoma komt, dat is op zijn zachtst gezegd ook vrij geurvol. Vaak ruik je het niet, maar als er ook een overdaad aan gas bij komt, dan moet er soms ontlucht worden. Het is me een keer gebeurd dat er een stoma ontlucht werd vlak voor ik een kamer op kwam. Ik heb toen even een stapje terug gedaan om mijn neus de kans te geven zich te herstellen van die olfactorische opdonder…
Het gebeurt vaak dat bij een patiënt die al een tijdje op zijn rug heeft gelegen en daarna op de zij komt te liggen, het darmproces in een versnelling komt. Dan is de verpleegster net klaar met verschonen en loopt de patiënt opnieuw leeg. En dan is het zaak dat je niet in de schutslinie staat.
Je krijgt er al snel een neus voor om te merken dat een patiënt behoefte heeft aan verschoning. Soms zelfs al voor de verpleegster het ruikt. Dan kom je op een kamer en terwijl je overlegt met de verpleegster wat er moet gebeuren, ruik je al vaaglijk iets. Als de verpleegster in de voorbereiding niets zegt over een eventuele verschoning, vraag je voor de zekerheid maar of ze ook nog even wil controleren of er ontlasting is. En in 9 van de 10 gevallen is het dan ook bingo…

Lichaamsgeuren

Zweet. Heel veel zweet. Het is opvallend zo slecht als de persoonlijke hygiëne van sommige mensen is. Vaak zijn het ouderen die zich in meer of mindere mate verwaarlozen op dat vlak. Op de afdelingen zelf worden ze vrijwel dagelijks gewassen, maar als ze net van thuis komen dan kan het soms wel even slikken zijn als je zo iemand van brancard naar bed moet verplaatsen. Omdat wij de bedden duwen aan het voeteneind als we rijden met patiënten, bevinden de voeten zich vrijwel direct onder de neus. Need I say more?
Toegegeven, als je meer dan 150 of 200 kilo weegt, dan kan het lastig zijn om je overal even goed schoon te maken. Maar de geuren die opstijgen als een verpleegster een huidplooi optilt om daar tussen schoon te maken, dat is onprettig. Dan snap je opeens de trip die Stimpy maakte toen hij teveel met zijn eigen navel speelde… (https://www.youtube.com/watch?v=z9QcDkRWOpE) En aangezien zo iemand echt omvangrijk is, zit je er letterlijk met je neus boven op…
Alcoholisten zijn het ergst op dat vlak. Logisch op zich, maar toch. Die zijn echt te vies om zonder handschoenen aan te pakken. Als er eentje is binnengebracht na om het even wat voor ongeval, dan ligt er doorgaans een stinkend, dronken, huilend iemand op een brancard, bedekt in bloed en viezigheid. Treurigheid ten top eigenlijk. Dus dan is het even de tanden op elkaar, handschoenen aan en indien nodig na afloop even een nieuw uniform halen.

Eten

Is het dan alleen maar kommer en kwel op geurgebied? Nou, nee, niet alleen maar. Rond etenstijd ruikt het heerlijk in het ziekenhuis, het eten ziet er lekker uit en smaakt (proefondervindelijk vastgesteld) ook uitstekend. Een deel van ons werk als portør is ook het afleveren van de diverse warmhoudwagens met eten op de diverse afdelingen en de geurtjes die daar uit komen doen iedereen, portørs en bezoekenden, altijd watertanden. Als het eten op de afdelingen staat uitgestald (patiënten halen zelf, tenzij bedlegerig) is het altijd even genieten van al het lekkers dat te zien en te ruiken is. Maar voor ons portørs geldt: alleen maar kijken. Eventjes een hapje meesnoepen mag niet, de hoeveelheden zijn aardig afgepast. En wat over is moet terug naar de keuken. Officieel kan het zelfs een ontslaggrond zijn, als je wat van dat eten snaait. Dus dan maar naar de centrale om daar mijn eigen bammetjes te nuttigen. Want de kantine is helaas vrij prijzig. Overigens ruikt het in de portørcentrale ook altijd erg lekker rond etenstijd. Want ja, Denen houden van veel en lekker eten.

Mortuarium

Het mortuarium heeft ook zijn eigen geur. Een beetje een zoetig, wee geurtje. Niet echt vies, maar ergens in je hersenen gaat een signaal af dat het niet helemaal ruikt zoals het hoort. Ik heb het een collega horen omschrijven als de geur van gebak. Of kaas. Ik heb maar niet gevraagd wat voor bakker die collega heeft. Of dat die bakker zijn bakwerk bakt in een crematoriumoven…
Mensen die dood in hun huis gevonden worden, worden afgeleverd bij het mortuarium. Overdag worden deze in ontvangst genomen door de medewerkers daar. ’s Avonds doen de portørs dat. Ik heb dat tot nu toe een paar keer mee gemaakt. Doorgaans is er weinig aan de hand, maar als iemand langere tijd dood in huis heeft gelegen, dan wordt het wat anders.
De eerste keer dat me dat overkwam was de overledene goed ingepakt in plastic. Er was wal iets te ruiken, maar dat de dood al langere tijd geleden was ingetreden was toch vooral af te leiden uit de flexibiliteit van het lichaam. Recent echter kreeg mijn neus echter iets meer te verwerken.
Aan het begin van een nachtwacht werd er opnieuw iemand afgeleverd. De ambulancebemanning stapte uit en gebaarde dat we het beste even een stapje achteruit konden doen. Ze deden de achterklep open en al na een seconde snapte ik waarom ook zij even opzij gingen staan. Adembenemend. Terwijl de ambulance stond te luchten vertelden ze dat het een man was die thuis was gevonden. Na een week of twee dood op zijn toilet gezeten te hebben. Met de vloerverwarming lekker hoog. De ambulancemedewerkers moesten een deel van het toilet uitbreken om hem te kunnen ‘bevrijden’. De arts die de overledene moest identificeren werd onpasselijk. En inderdaad, hoewel het lichaam was ingepakt in lakens en plastic was de geur overweldigend.
Een week later lag de overledene nog steeds in het mortuarium. Hoewel in de koeling, in een redelijk afgesloten deel van het mortuarium, begon de gang van ziekenhuis naar mortuarium ook steeds nadrukkelijker te ruiken. En op dat moment waren er nog geen nabestaanden achterhaald die het lichaam konden ophalen. Dus tot die tijd zal het nog wel even nadrukkelijk geuren daar…